Voor handboekbinders en boekenliefhebbers

Kaas

Auteur Willem Elsschot
Titel
Kaas
Uitgave
2017
Formaat bruto 152 x 220 mm
Formaat afgewerkt 136 x 200 mm
Pagina’s totaal 164
Katernen
10 + 1 (voorloopkatern)
Pagina’s per katern
16 + 4
Papiersoort Munken Premium, 100 grams opdikkend houtvrij romandrukpapier
Bijzonderheden Gevouwen, met 2 extra blanco katernen

De katernen zijn gedrukt bij Wilco in Amersfoort

 25,00 incl. btw

Voor Willem Elsschot (pseudoniem voor Alfons De Ridder) zelf was dit boek zijn meest geslaagde. De eerste druk dateert van 1933, en in 1942 is er een derde druk verschenen, welke is vermeerderd met een extra hoofdstuk XV; daarmee is de derde druk dus tevens de eerste druk van het volledige werk. De spelling, de opmaak en de typografie in deze uitgave zijn als die van de derde druk in 1942; denk hierbij aan het formaat, de interpunctie, de regel- en woordafbrekingen, de witmarges. Maar let ook op details als de haarfijne spatie welke de puntkomma, de dubbelepunt, het uitroepteken en het vraagteken voorafgaat. Kortom, als je deze heruitgave leest, dan waan je je even terug in de tijd!

Net als in 1942 hebben we de katernen voorzien van katernsignatuur, zodat er geen collationeerblokjes op de katernruggetjes hoefden te worden gedrukt; sommige boekbinders willen geheel of ten dele de katernruggetjes ‘open houden’. In 2003 werd het Verzameld werk van Elsschot opnieuw uitgegeven door Athenaeum-Polak & Van Gennep (bezorgd door dr. Peter de Bruijn, onder auspiciën van het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis KNAW). Hierbij zijn geautoriseerde correcties aangebracht terzake taal-, schrijf- en zetfouten. We danken het Huygens Instituut voor het beschikbaar stellen van het geautoriseerde tekstbestand dat we voor deze uitgave hebben gebruikt. We zijn blij dat we met de erven De Ridder overeenkomst hebben kunnen sluiten terzake het auteursrecht. Dit door tussenkomst van de Belgische Uitgeverij Polis, die momenteel werkt aan een heruitgave van alle boeken van Willem Elsschot.

In de eerste zes drukken, en ook in nog weer latere drukken waren illustraties opgenomen van de gekende Belgische kunstenaar Jozef Cantré. Graag hadden we deze illustraties ook opgenomen, maar we zijn er niet in geslaagd contact te krijgen met de auteursrechthebbenden. We hebben de illustraties wel voor onszelf gereproduceerd, maar het ons niet toegestaan deze aan derden ter beschikking te stellen. Op het internet worden nog wel oude drukken met de plaatjes van Cantré aangeboden. Het is toegestaan voor eigen gebruik kopieën te hebben en die in je boek mee te binden. In 1944 verscheen een druk met op het voorplat een linosnede van de gekende Belgische kunstenaar Henri van Straten; de illustratie stelt de hoofdpersoon Frans Laarmans voor met in zijn hand een ‘volvette Edammer’. We hebben een afdruk van deze lino in het boek opgenomen als frontispice, dus tegenover de titelpagina. De illustraties van Henri van Straten zijn sinds 2015 vrij van rechten.

 

Deze uitgave telt 164 pagina’s, 10 genummerde katernen van 16 pagina’s en, net als in 1942, een ‘voorloopkatern’ van 4 pagina’s. In de oorspronkelijke uitgave is dit ‘voorloopkatern’ gelijmd op het eerste katern; zelf naai ik dat afzonderlijk mee. We leveren twee extra blanco katernen van 16 pagina’s elk mee voor schutbladconstructies, je hoeft dus je schutblad niet op de ‘Franse titel’ te lijmen. Het schoongesneden formaat is 136×200 mm. Dat was het formaat van de editie uit 1942; die was toen provisorisch genaaid, voorzien van een papieren bandje, eigenlijk bedoeld om naderhand ’in het echt’ te worden gebonden. Vaak werd dan het boekblok schoongesneden, maar niet altijd. Je kan dus kiezen tussen het volle formaat en een formaat ietsje kleiner (keuzevraagstuk). Bijna altijd werd wel ‘de kop’ van het boekblok gesneden om te kunnen worden gekleurd, versierd of verguld; het ’slordige’ aan voor- en staartzijde vonden bibliofielen wel mooi. Sommige Belgische binders noemen die ‘slordige zijden’ wel ‘de getuigen’; alles zo heel mooi strak, dat past niet altijd bij een ambachtelijk gebonden boek. Opleidingsinstituut ’t Ambachthuys te Den Haag selecteerde deze uitgave voor het Koppermaandag-project 2018. De door de deelnemers gebonden exemplaren werden op Koppermaandag 8 januari 2018 gepresenteerd als start van de expositie.

 

Te Strombeek-Bever (dit is een deelgemeente van Grimbergen, daar kan je heen voor heerlijk bier!) in België, even benoorden Brussel, is er de Brabantse Boekbinders Gilde. Om de Belgische boekbinders kosten van internationale verzending te besparen, hebben zij de verzending binnen België verzorgd.

 

Interessant!
De Amsterdamse antiquaar Wilma Schuhmacher heeft vanuit boekhistorische invalshoek alle drukken die tijdens het leven van de auteur het licht zagen (tot en met de eerste druk van het Verzameld Werk uit 1957) technisch in kaart gebracht. Het resultaat van dit werk is in 2010 gepubliceerd in ‘Willem Elsschot in boek en band’, een eerste inventarisatie van bandvarianten. In deze publicatie zijn ook foto’s opgenomen van alle banden uit de genoemde periode 1913-1957. Deze volledige publicatie is alleen nog tweede hands te koop.